فهرست و مطالب:
هجرت و نقش دینی، اجتماعی و سیاسی آن.
قرآن کریم و گسترش اسلام .
اصول، شیوه ها و اهداف حکومت حضرت محمد(ع) .
جلوه هایی از اخلاق خاتم انبیاء
«معامله جان با خدا»
زمزم وحی
هجرت کن!
هجرت پیامبر اعظم(ص)و تشکیل حکومت اسلام
مردم شناسی اهل مکه
مردم شناسی اهل مدینه
آثار و اهمیّت هجرت
هجرت مبداء تاریخ اسلام
نتیجه گیری
منابع
هجرت و نقش دینی، اجتماعی و سیاسی آن
واژه «هجرت» در عرف دینی به معنی «کوچ» و «خروج» از یک سرزمین به منظور حفظ و تحکیم مبانی عقیدتی وایمانی است «مهاجر» کسی است که از محدوده طاغوت و استبداد خارج می شود تا بتواند معاشرت، تربیت و عبادتش را متناسب با شریعت وآرمان خود ترتیب دهد.
در عرف جامعه شناسی، اقوام مهاجر کسانی اند که به انگیزه های شغلی، حرفه ای ومعیشتی مانند کار، تجارت و یا علل طبیعی مانند زلزله، سیل، قحطی و یا به منظور بهره وری ازمواهب خدماتی و رفاهی به منطقه دیگری کوچ کرده و ساکن شده اند. قرآن کریم در آیاتی «مهاجرت» راعامل مهم برخورداری ستمدیگان از مواهب دنیا یاد می کند و در آیاتی دیگر با نپذیرفتن این عذر که «اینجا وطن من است» و هر گونه سختی را تحمل می کنند و به خاطر پیوندهای عاطفی، سنتهای اجتماعی و یا نزدیک بینی سیاسی و ضعف و زبونی روانی، ننگ ماندن را در جایی که ایمان و حقیقت به بند کشیده شده، پذیرفته اند، هشدار می دهد که چرا ظلم بر خویشتن! سرزمین خداوند فراخناک است و آدمیان بسیار. به سرزمینی دیگر بشتاب.
از نظر عرف دینی، سیاسی، جامعه شناسی واصول اخلاقی و علمی، آنچه درعصر پیامبر(ص) رخداد، به معنای واقعی هجرت است. البته در حوزه ای گسترده تر و از افقی بالاتر. زیرا هجرت از درون و سفر درعمق روح از هجرتهای بیرونی و سفرهای خاکی بالاتر است.
به تعبیر لطیف دکتر شریعتی: «بیرون رفتن از آنجا که دیگر نه جای ماندن است و بدر رفتن از آن حال که دیگرنه شایسته بودن است، مهاجرت نه تنها از زادگاه خویش که بسیار سهل است، بلکه ازخویشتن خویش که مردافکن است و محمد(ص) می کوشد تا جامعه کوچک مکه را به حرکت درآورد تا برجای ایستد و اسلام همان سان که انسان رااز بیرون به جنبش می خواند، از درون نیز به انقلاب دعوت می کند و بدین گونه است که او را همواره از توقف، انحطاط و انجماد می راند و اینها همه معجزات علمی و اخلاقی، روحی و معنوی هجرت است؛ هجرت آفاقی وهجرت انفسی.»
قرآن کریم و گسترش اسلام
قران کریم دارای سه خصوصیت است:
1- تصور قرآن از خدای تعالی به گونه ای خردپسند است که به آسمانی فهمیده وتصدیق می شود. درحالیکه در ادیان دیگر چنین نیست. خدایی که معرفی می کند درست است که بر اساس برخی قرائت در گذشته به تشبیه نزدیک است ولی در همان زمان مورد تأئید اغلب فیلسوفان ومتکلمان مسلمان توحیدی بوده است.
2- مطالبی در قرآن وجود دارد که فراتراز اوضاع واحوال وزمان و مکان خاص است و این مطالب برای زندگی فردی و اجتماعی انسان و روابطش باخود، خدا و دیگران سودمند است.
3- قرآن هیچ دین ومذهبی را بطور کلی نفی نمی کند بلکه بودجه اشتراک خود با دیگران تکیه می کند.
اصول، شیوه ها و اهداف حکومت حضرت محمد(ع)
اندیشه های دینی که از زبان پیامبر(ص) مطرح شد برخلاف زندگی قبیله ای که تربیت افراد محدود بود افراد را فراتر از محدودیت های قومی تربیت می کرد. پیامبر در دوران سیزده ساله درگیری فکری با تمام جاهلی به جای اینکه از راه غلبه و قهر اقدام کند از طریق ایجاد روحیه اخوت میان مسلمانان همدلی بوجود آورد و تردیدی در نظام دوره جاهلی ایجاد کرد و طرح نظام نوین اجتماعی دینی را پی ریخت. تبعیض نژادی را محکوم، حکم ناقص را باطل و افتخراران جاهلی را ناروا شمرد.
